Rehabilitasyon

Beyin ve omurilik felçlerinin belirtileri nelerdir?

Merkezi sinir sistemimizi bizim ana kumanda merkezimiz olarak kabul etmek gerekir. Dolayısıyla MSS'nin hangi bölgesi yaralanmışsa o bölgeye yönelik fonksiyonlar yerine getirilemeyecektir. Örneğin boyun bölgesindeki bir omurilik yaralanmasında o seviyenin altında kalan gövde, kol ve bacaklarda kısmen ya da tamamen duyu ve hareket kaybı oluşur. Hasta desteksiz oturamaz, dışkı ve idrarını kontrol edemez. Daha aşağıda, örneğin bel bölgesindeki bir omurilik yaralanmasında ise kollara ve gövde kaslarına giden sinirler kurtulduğu için hasta kollarını kullanır. Yardımsız sandalyede oturur ama ayaklarını kullanamaz, dışkı ve idrar kontrolünü yapamaz.

Beyin yaralanmalarında ise yine vücudun çeşitli bölgelerinde hareket ettirme sorunu yaşanır ama buna ek olarak önemli bir sorunla daha karşılaşırız. Beyin aynı zamanda düşünce, algı, idrak, hafıza gibi fonksiyonlara da sahiptir. Dolayısıyla beynin hangi bölgesi yaralanırsa o bölgeye ait bu tür ek bulgular ortaya çıkar. Örneğin beynin ön bölgesinde bizim frontal lop dediğimiz alandaki bir yaralanma muhakeme yeteneği kaybına yol açar ve hasta hareketlerini toplum içinde kontrol edemez. Temporal lop denen beynin yan bölge hasarında ise hafıza ve konuşma sorunlarıyla karşılaşabiliriz. Bu örnekleri çok arttırmak mümkündür. Bütün bunların yanında bu tip hastaların hemen tümünde bağımsızlıklarını kaybedip başkalarına bağımlı yaşam ortaya çıktığı için başta ağır depresyon olmak üzere çok ciddi psikolojik sorunlar görülmektedir.

Tedavi:

Tedaviyi erken ve geç dönem olarak ayırmak gereklidir. Erken dönem yaralanma ya da hastalığın ilk oluşma anından hastanın klinik durumunun stabilleştiği ana kadar yapılanları kapsar.

Bu dönemde:

*İlk yaralanma anında hastayı bir merkeze nakledene kadar hastaya uygun pozisyon vermek ve zarar vermemek,
*Hastanede ilk sekiz saat içinde verilen ilaçlarla hasarı biraz olsun azaltabilmek çok önemlidir.
*Yaralanma bölgesinde hasarın giderek artmasına yol açan bir sorun varsa bunun hemen kaldırılması için cerrahi bir müdehale gerekebilir.
*Özellikle beyin yaralanmalarından sonra oluşan beyin ödemi ile mücadele de çok önemlidir.
Hasta stabil hale geldikten sonra bir rehabilitasyon merkezine nakli ve tedavinin orada devamı uygun olacaktır.